Ιστορικό Λεύκωμα Πολεμικής Αεροπορίας
Η ιστορία ενός βιβλίου...
Η αρχή...
Το Ιστορικό Λεύκωμα Πολεμικής Αεροπορίας είναι ένα βιβλίο που δημιουργήθηκε με σκοπό να αφηγηθεί μέσα από φωτογραφίες τη συνοπτική ιστορία της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας, από τη γέννησή της μέχρι το 1944.
Ο συγγραφέας του, Πέτρος Κασσάρας υπηρέτησε στην Πολεμική Αεροπορία ως αξιωματικός Διοικητικός, από το 1958 μέχρι το 1987 και αποστρατεύθηκε ως Ταξίαρχος. Υπηρέτησε, μεταξύ άλλων, στις ιστορικές υπηρεσίες της Πολεμικής Αεροπορίας επί σειρά ετών, ξεκινώντας από το Τμήμα και μετέπειτα Διεύθυνση Πολεμικής Εκθέσεως (που σήμερα αποτελεί τη Διεύθυνση Ιστορίας της Πολεμικής Αεροπορίας).
Κατά τη θητεία του στις ιστορικές υπηρεσίες ερεύνησε το πλούσιο αρχείο της Πολεμικής Αεροπορίας και γνώρισε προσωπικά αρκετούς από τους πρωταγωνιστές των ιστορικών γεγονότων της Πολεμικής Αεροπορίας. Είχε, στο πλαίσιο της έρευνάς του, προσωπική επικοινωνία με τον έναν από τους τέσσερις πρώτους αεροπόρους, τον Πανούτσο Νοταρά, με τον Αλέξανδρο Φώκια, αρχιμηχανικό του Αριστείδη Μωραϊτίνη (του μόνου Έλληνα άσσου), με τους βετεράνους αεροπόρους του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και της Μικρασιατικής Εκστρατείας Θάνο Βελούδιο, Νικολάο Δέα, Νικόλαο Ζωγράφο, τον Αλέξανδρο Ζάννα, πρώτο Υφυπουργό της Αεροπορίας το 1930, και με πολλούς αεροπόρους που πολέμησαν στη Μικρά Ασία, στο Αλβανικό Μέτωπο και στη Μέση Ανατολή.
Η συνέχεια...
Την ιδέα για τη δημιουργία του ιστορικού λευκώματος ο συγγραφέας την είχε ενόσω υπηρετούσε στην Πολεμική Αεροπορία, ωστόσο δεν κατέστη δυνατό να την υλοποιήσει.
Έχοντας συλλέξει φωτογραφικό υλικό από την έρευνά του στα αρχεία των ιστορικών Υπηρεσιών των τριών Γενικών Επιτελείων Στρατού, Ναυτικού, Αεροπορίας, στα Γενικά Αρχεία του Κράτους, στα αρχεία της Εθνικής Βιβλιοθήκης και του Ιστορικού Εθνολογικού Μουσείου, καθώς και στον ελληνικό ημερήσιο και περιοδικό τύπο, συνέχισε να γράφει μετά την αποστρατεία του το λεύκωμα αυτό, ελπίζοντας ότι θα το ολοκληρώσει και θα το εκδώσει.
Ο πατέρας μου, σε προχωρημένη πια ηλικία, μου παρέδωσε το ολοκληρωμένο χειρόγραφό του, 263 σελίδων, σε μεγάλα φύλλα διαστάσεων 34cm x 43cm, μαζί με τις φωτογραφίες του.
Δίνοντας μορφή...
Το έργο αυτό ήταν ολοκληρωμένο και διορθωμένο από τον ίδιο το συγγραφέα, ωστόσο παρέμενε χειρόγραφο. Απαιτούνταν αρκετή ακόμη εργασία για την ολοκλήρωση του βιβλίου, δεδομένου ότι μεγάλο μέρος του υλικού αποτελούνταν από ασπρόμαυρες φωτογραφίες, που έπρεπε να ψηφιοποιηθούν.
Οι φωτογραφίες ψηφιοποιήθηκαν και ακολούθησε η επεξεργασία τους με σκοπό να γίνουν πιο ευκρινείς και να αποκατασταθούν κατά το δυνατό οι φθορές και τα ελαττώματά τους, χωρίς όμως να αλλοιωθεί ο χαρακτήρας τους.
Το λεύκωμα σχεδιάστηκε και δημιουργήθηκε με το Adobe Lightroom (LR), με τη χρήση του plugin για το online βιβλιοπωλείου Blurb. Το LR αν και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη δημιουργία φωτογραφικών άλμπουμ, βιβλίων και περιοδικών, είναι δύσχρηστο στην επεξεργασία του κειμένου, ειδικά όταν πρόκειται για βιβλίο με πολλές σελίδες. Προτιμήθηκε ωστόσο λόγω της (έστω και βασικής) γνώσης που είχα στη χρήση του και γιατί επιτρέπει την επεξεργασία των φωτογραφιών και μετά την ενσωμάτωσή τους στις σελίδες. Είχε επίσης δοκιμαστεί στην εκτύπωση φωτογραφικών άλμπουμ μέσω του βιβλιοπωλείου Blurb, που αποδείχτηκαν πολύ υψηλής ποιότητας.
Ένας ακόμη λόγος που επιλέχθηκε η αυτοέκδοση με αυτή τη μέθοδο, είναι πως ο πατέρας μου είχε συγκεκριμένο όραμα για τη μορφή του ολοκληρωμένου έργο του, και επιθυμούσε η έκδοσή του να είναι πολυτελής, με πολύ καλή εκτύπωση των φωτογραφιών και σε μεγάλο μέγεθος. Το «αντίτιμο» αυτής της προσέγγισης είναι το αρκετά υψηλό κόστος και ο περιορισμένος τρόπος διάθεσης, που γίνεται μόνο μέσω παραγγελίας από το www.blurb.com/bookstore .
Η αποκατάσταση των φωτογραφιών ...
Το αποτέλεσμα...
Η ολοκλήρωση του βιβλίου έγινε ενώ ο συγγραφέας δεν βρισκόταν πια εν ζωή. Για το λόγο αυτό τo κείμενό του έχει διατηρηθεί χωρίς τροποποιήσεις και οι όποιες διευκρινήσεις, συμπληρωματικά στοιχεία ή νεότερες πληροφορίες για τα γεγονότα που αναφέρονται, έχουν συμπληρωθεί με τη μορφή υποσημειώσεων και στις λεζάντες των φωτογραφιών. Έχουν προστεθεί επίσης φωτογραφίες, προερχόμενες από διαδικτυακές πηγές, σε σημεία που θεωρήθηκε ότι συμπληρώνουν τη ροή του κειμένου. Η σελιδοποίηση έχει επίσης τροποποιηθεί, λόγω της αλλαγής των διαστάσεων και του αριθμού των σελίδων από το χειρόγραφο (περίπου 260 σελίδες μεγέθους 34cm x 43cm) στο εκτυπωμένο βιβλίο (222 σελίδες μεγέθους 33 x 28cm), ακολουθεί όμως σε γενικές γραμμές τη ροή του σχεδίου του συγγραφέα. Στις τελευταίες σελίδες του λευκώματος έχει προστεθεί το βιογραφικό του συγγραφέα, συνοπτικές πληροφορίες για τις ιστορικές Υπηρεσίες της Πολεμικής Αεροπορίας, καθώς και η λίστα με τις πηγές που χρησιμοποιήθηκαν, τόσο από το συγγραφέα, όσο και κατά την επιμέλεια του βιβλίου.
Γεώργιος Κασσάρας
Το Ιστορικό Λεύκωμα Πολεμικής Αεροπορίας του Πέτρου Κασσάρα
(ISBN 9178-618-00-4862-9) εκτυπώνεται και διατίθεται, κατά παραγγελία, από το διαδικτυακό βιβλιοπωλείο Blurb
