top of page

Δημήτρης (Τάκης) Αργυρόπουλος και Παντελής Ψύχας
Η αερομαχία με τον Γερμανό άσο του Α΄ Π.Π. Rudolf von Eschwege  

Ο αεροπόρος Δημήτρης (Τάκης) Αργυρόπουλος

Ο αεροπόρος Δημήτρης (Τάκης) Αργυρόπουλος 

ύχας, φωτογραφία σε δημοσίευμα για τον ηρωισμό του Ψύχα και τον θάνατο του Δημήτρη Αργυρόπουλου

Ο αεροπόρος Παντελής Ψύχας

Ο αεροπόρος Δημήτριος (Τάκης) Αργυρόπουλος
Ο αεροπόρος Παντελής Ψύχας
Ο αεροπόρος Δημήτρης (Τάκης) Αργυρόπουλος με δερμάτινη στολή πτήσης

Ο Δημήτρης Αργυρόπουλος με δερμάτινη στολή πτήσης. (αρχείο Πέτρου Κασσάρα)

Ο Δημήτριος Αργυρόπουλος γεννήθηκε το 1894 και ήταν αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού. Το Σεπτέμβριο του 1915, κατατάχθηκε στη Ναυτική Αεροπορία στη σχολή του Ναυτικού Αεροπορικού Σώματος (ΝΑΣ) στο Παλαιό Φάληρο. Στο τέλος 1916 βρίσκεται στην αεροπορική σχολή του ΝΑΣ στο Μούδρο της Λήμνου συνεχίζοντας την εκπαίδευσή του ως πιλότος και με το πέρας της ονομάστηκε έφεδρος Σημαιοφόρος αεροπόρος.

Συμμετείχε στις επιχειρήσεις του Μακεδονικού Μετώπου του Α' Παγκοσμίου Πολέμου από το αεροδρόμιο Καζαβήτι στη Θάσο.

Στο τέλος του 1916 με αρχές του 1917 η Ναυτική Αεροπορία εκτέλεσε πλήθος επιθετικών και αναγνωριστικών αποστολών στην Ξάνθη και στις περιοχές της Καβάλας, Χρυσούπολης και Αμυγδαλεώνα. Μεταξύ των αποστολών αυτών βομβάρδισε το γερμανικό αεροδρόμιο στο Πόρτο Λάγος, την Ελευθερούπολη και τη Δράμα.

Η περιγραφή της επιχείρησης καταστροφής της γέφυρας του Γενήκιοϊ από τους Δ. Αργυρόπουλο και Ν. Μελετόπουλο

Η περιγραφή της επιχείρησης καταστροφής της γέφυρας του Γενήκιοϊ από τους Δ. Αργυρόπουλο και Ν. Μελετόπουλο. (neopenteliotis.blogspot.com/2020/10/blog-post.html)

Το 1917 ο Αργυρόπουλος εκτέλεσε την επιχείρηση καταστροφής της γέφυρας του Γενήκιοϊ μαζί με τον Ν. Μελετόπουλο. Αξιοσημείωτο είναι πως ο Μωραϊτίνης ανέθεσε την αποστολή αυτή στον Αργυρόπουλο, χωρίς να έχει ολοκληρώσει την πτητική εκπαίδευσή του. Λόγω όμως της επικινδυνότητας της υπόψη αποστολής, ο Μελετόπουλος, που ήταν ο εκπαιδευτής του, ανέβηκε στο αεροσκάφος μαζί με τον Αργυρόπουλο, αν και το αεροπλάνο αυτό δεν ήταν διπλού χειρισμού. Η πρακτική αυτή του Μωραϊτίνη, να αναθέτει δηλαδή επιχειρησιακές αποστολές σε εκπαιδευόμενους, δεν ήταν σπάνια, καθόσον πολλές φορές ενσωμάτωνε στην εκπαίδευση των νέων αεροπόρων πολεμικές αποστολές, λόγω της έλλειψης ιπτάμενου προσωπικού αλλά και γιατί το θεωρούσε τη «βιωματική» αυτή εκπαίδευση αποτελεσματική. Ο Μωραϊτίνης με αυτόν τον τρόπο, πέραν της ταχύρυθμης εκπαίδευσης, κατόρθωσε στην πορεία να υπερνικήσει ένα ακόμη εμπόδιο, τη δυσπιστία της αγγλικής διοίκησης στις ικανότητες και την αφοσίωση των Ελλήνων αεροπόρων.

Ο Τάκης Αργυρόπουλος το 1915 με πολιτική περιβολή
Ο Μωραϊτίνης (όρθιος δεύτερος από δεξιά) με πληρώματα διώξεως στο αεροδρόμιο �Μούδρου τον Ιούλιο του 1917. Στην κάτω σειρά καθιστός στα δεξιά της ο Παντελής Ψύχας.

Ο Μωραϊτίνης (όρθιος δεύτερος από δεξιά) με πληρώματα διώξεως στο αεροδρόμιο Μούδρου τον Ιούλιο του 1917. Στην κάτω σειρά καθιστός στα δεξιά της ο Παντελής Ψύχας. (αρχείο Πέτρου Κασσάρα)

Ο Παντελής Ψύχας γεννήθηκε το 1887 και κατατάχθηκε στην 3η σειρά της Αεροπορικής Σχολής του ΝΑΣ στις αρχές του 1915 (όπως ο Αργυρόπουλος), Ολοκλήρωσε επιτυχώς την εκπαίδευσή του στις εγκαταστάσεις της Σχολής του ΝΑΣ στο Παλαιό Φάληρο στα τέλη Ιουνίου του ίδιου έτους. Ο Ψύχας κατετάγη στη ναυτική αεροπορία ως ιδιώτης εθελοντής, καθόσον με εισήγηση του Αριστείδη Μωραϊτίνη επιτράπηκε για πρώτη φορά το 1915 η συμμετοχή ιδιωτών στην αεροπορική εκπαίδευση, αφού διαπιστώθηκε μη ικανοποιητική συμμετοχή των μάχιμων αξιωματικών του Πολεμικού Ναυτικού, ενώ μεγάλο ποσοστό των εκπαιδευόμενων από τις άλλες ειδικότητες αποτύγχανε στην πτητική εκπαίδευση.

​Ο Ψύχας ήταν διακεκριμένος κολυμβητής, μέλος του Εθνικού Γυμναστικού Συλλόγου. Αν και δεν ανήκε στο Πολεμικό Ναυτικό μέχρι την κατάταξή του στο ΝΑΣ, ξεχώρισε ως ναυτικός αεροπόρος στις επιχειρήσεις του Α΄ ΠΠ και στη Μικρασιατική Εκστρατεία.

O Παντελής Ψύχας (στα δεξιά) ως διοικητής του αεροδρομίου του Ουσάκ, στη Μικρασιατική Εστρατεία το 1921, μπροστά σε αεροσκάφος DH-9.

O Παντελής Ψύχας (στα δεξιά) ως διοικητής του αεροδρομίου του Ουσάκ, στη Μικρασιατική Εκστρατεία το 1921, μπροστά σε αεροσκάφος DH-9. (public domain)

Κατά τον Α΄ ΠΠ έλαβε γρήγορα το βάπτισμα του πυρός και πήρε μέρος σε πολλές αερομαχίες στον εναέριο χώρο της Δράμας, των Σερρών, της Καβάλας, της Θάσου και του Πόρτο Λάγο Κομοτηνής. Ο Ψύχας τιμήθηκε τον Σταυρό Διακεκριμένης Πτήσης από την αγγλική διοίκηση για τη δράση του στην αποστολή βομβαρδισμού στις περιοχές της Ξάνθης και της Δράμας στις 5 Ιουνίου 1917, στην οποία καταρρίφθηκε το Farman HF.27 (‘Ν3010’) στο οποίο επέβαινε, με χειριστή τον Δημήτριο Αργυρόπουλο, ο οποίος έχασε τη ζωή του. Τιμήθηκε ξανά με ηθική αμοιβή για τη συμμετοχή, την 9η Ιουνίου του 1921, κατά τις επιχειρήσεις της μικρασιατικής εκστρατείας, στον βομβαρδισμό της Κιουτάχειας πετώντας με ομάδα επτά αεροσκαφών DH9, με στόχους το σιδηροδρομικό σταθμό, το αεροδρόμιο, δημόσια κτίρια, στρατώνες, αποθήκες, γέφυρες και στρατιωτικούς καταυλισμούς, με σημαντικά αποτελέσματα. Μετά την 25η Ιουλίου του 1921 ο Ψύχας, ως Υποπλοίαρχος, ανέλαβε διοικητής των Προκεχωρημένων Σμηνών της Ναυτικής Αεροπορικής Μοίρας Σμύρνης (ΝΑΜΣ), συμμετέχοντας στις επιχειρήσεις της μικρασιατικής εκστρατείας μέχρι το τέλος της.
Παράλληλα ο Παντελής Ψύχας ως κολυμβητής συμμετείχε στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1920 στην Αμβέρσα του Βελγίου και στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1924 στο Παρίσι. Αποστρατεύθηκε, από την ενιαία πια Πολεμική Αεροπορία, το 1946 ως Αντισμήναρχος.
Η ηρωική ιστορία του αεροπόρου Παντελή Ψύχα, έχει σφραγιστεί και απώλεια του Δημήτρη (Τάκη) Αργυρόπουλου, του πρώτου πεσόντα Έλληνα αεροπόρου σε πολεμική αποστολή στον Α΄ ΠΠ .

Ο Τάκης Αργυρόπουλος το 1915 με πολιτική περιβολή (neopenteliotis.blogspot.com/2020/10/blog-post.html)

Οι Μοίρες του Ναυτικού Αεροπορικού Σώματος στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο
Το ορμητήριο της Ναυτικής Αεροπορίας και του Ναυτικού Αεροπορικού Σώματος, το αεροδρόμιο στο χωριό Ρωμανό – Μούδρου, τον Οκτώβριο του 1917. Τα αεροσκάφη φέρουν βρετανικά χρώματα

Το ορμητήριο της Ναυτικής Αεροπορίας και του Ναυτικού Αεροπορικού Σώματος, το αεροδρόμιο στο χωριό Ρωμανό – Μούδρου, τον Οκτώβριο του 1917. Τα αεροσκάφη φέρουν βρετανικά διακριτικά και σειριακούς αριθμούς.

Το 1915, λόγω της απροθυμίας της Ελλάδας εισέλθει στον Α΄ ΠΠ, η Βρετανική αποστολή στην Ελλάδα, που μεταξύ άλλων ήταν υπεύθυνη και για την οργάνωση και υποστήριξη του Ναυτικού Αεροπορικού Σώματος (ΝΑΣ), αποχώρησε με αποτέλεσμα από τα μέσα του 1915 αυτό να περιέλθει σε αδράνεια. Αυτή η αδράνεια ΄διακόπηκε το φθινόπωρο του 1916, όταν το ΝΑΣ σχεδόν σύσσωμο προσχώρησε στο κίνημα «Εθνικής Αμύνης» των Βενιζέλου, Κουντουριώτη και Δαγκλή. Την 12-10-1916 το ΝΑΣ επανιδρύθηκε με διάταγμα της Επαναστατικής Κυβέρνησης της Θεσσαλονίκης και σχεδόν αμέσως ξεκίνησε πολεμική δράση, αφού η κυβέρνηση αυτή πήρε θέση στον Α΄ΠΠ υπέρ των Συμμάχων (Αγγλία, Γαλλία και Ρωσία) και κήρυξε τον πόλεμο εναντίον των Κεντρικών Αυτοκρατοριών (Γερμανία, Αυστροουγγαρία, Βουλγαρία και Τουρκία). Ο Μωραϊτίνης ανέλαβε τη διοίκηση του ΝΑΣ που εντάχθηκε επιχειρησιακά στη 2η Βρετανική Πτέρυγα του RNAS (Royal Naval Air Service). Με το διάταγμα του Οκτωβρίου του 1916, δινόταν πλέον η δυνατότητα να καταταγούν στο ΝΑΣ όσοι αεροπόροι επιθυμούσαν να προσχωρήσουν του κίνημα «Εθνικής Αμύνης» αλλά και ιδιώτες με πτυχίο αεροπόρου που το επιθυμούσαν, καθώς και υπολογιστές (οικονομικοί) αξιωματικού τοι Πολεμικού Ναυτικού.

Το ορμητήριο της Ναυτικής Αεροπορίας και του Ναυτικού Αεροπορικού Σώματος, το αεροδρόμιο στο χωριό Ρωμανό – Μούδρου, τον Οκτώβριο του 1917. Αεροσκάφος Sopwith Camel με βρετανικά χρώματα. Δεύτερος από αριστερά ο Χρήστος Μοσχοβίνος και στη μέση ο Παντελής Ψύχας.

Αεροδρόμιο στο χωριό Ρωμανό – Μούδρου, τον Οκτώβριο του 1917. Αεροσκάφος Sopwith Camel με βρετανικά διαριτικά. Δεύτερος από αριστερά ο Χρήστος Μοσχοβίνος και στη μέση ο Παντελής Ψύχας.

Μέχρι την 15-6-1917 οι Έλληνες αεροπόροι, είχαν αναλάβει πολεμική δράση με συμμαχικές Μονάδες υπό Γαλλική και Αγγλική διοίκηση (Αεροπορία Στρατού και Ναυτική Αεροπορία αντίστοιχα). Στη Θάσο το Ελληνικό Σμήνος ήταν ενσωματωμένο στην αγγλοελληνική μικτή Α ́ Μοίρα με Βρετανό Διοικητή. Μετά την επιτυχημένη δράση των Ελλήνων αεροπόρων υπό την καθοδήγηση του Αριστείδη Μωραϊτίνη, την 15-6-1917 συστάθηκε η αμιγώς ελληνική Μοίρα Ζ΄. Τα ονόματα ων Μοιρών δίνονταν από τους Βρετανούς με γράμματα της αλφαβήτου, έτσι όταν αποφασίστηκε η ίδρυση της ελληνικής Μοίρας οι Βρετανοί άρχισαν από το τέλος της αγγλικής αλφαβήτου δίνοντάς της το όνομα Μοίρα Ζ΄. Στα τέλη της άνοιξης του 1918 το ΝΑΣ αναδιοργανώθηκε και ιδρύθηκαν τέσσερεις ελληνικές Μοίρες που έφεραν το γράμμα «Η» (Hellenique). Η Μοίρα στη Θάσο σε μετονομάστηκε σε H.1, ενώ το Σμήνος (μετέπειτα Μοίρα) που επιχειρούσε από το αεροδρόμιο Ρωμανού σε Η.2, η Η.3 βρισκόταν στο Σταυρό στο Στρυμωνικό Κόλπο και η Η.4 στα Λεγραινά στο Σούνιο.

Πληρώματα της Η2 Μοίρας μπροστά σε αεροσκάφη Sopwith Camel 1F.1. Τρίτος από αριστερά ο Ιωάννης Τζεράχης που στη Μικρασιατικξή Εστρατεία κατά την μάχη της Πανόρμου βρήκε ηρωικό θάνατο, ενώ εκτελούσε πολυβολισμό στον σιδηροδρομικό Σταθμό του Σαραχανλί από χαμηλό ύψος

Πληρώματα της Η2 Μοίρας μπροστά σε αεροσκάφη Sopwith Camel 1F.1. Τρίτος από αριστερά ο Ιωάννης Τζεράχης που στη Μικρασιατική Εκστρατεία κατά την μάχη της Πανόρμου βρήκε ηρωικό θάνατο, ενώ εκτελούσε πολυβολισμό στον σιδηροδρομικό Σταθμό του Σαραχανλί από χαμηλό ύψος.

Η κατάρριψη του Τάκη Αργυρόπουλου και του Παντελή Ψύχα από τον Rudolf von Eschwege

Τον Ιούνιο του 1917 τα αεροσκάφη του ΝΑΣ εκτέλεσαν βομβαρδισμούς με εμπρηστικές βόμβες στις σιτοπαραγωγικές περιοχές της Ξάνθης και της Δράμας, που βρίσκονταν υπό κατοχή, προκαλώντας αισθητή έλλειψη άρτου στον εχθρό. Σε μία από τις αποστολές αυτές στις 5 Ιουνίου 1917, ο Τάκης Αργυρόπουλος, πέταξε με ένα Farman HF.27 (Ν3010) ως χειριστής με τον Παντελή Ψύχα ως παρατηρητή. Ο Παντελής Ψύχας έριξε με επιτυχία τέσσερεις εμπρηστικές βόμβες από ύψος 3.000 ποδιών. Πριν όμως ολοκληρώσουν την αποστολή τους αντιλήφθηκαν γερμανικό αεροπλάνο που ερχόταν εναντίον τους από την κατεύθυνση της Καβάλας. Το υψηλότερων επιδόσεων γερμανικό καταδιωκτικό τύπου Albatross D.III, είχε πιλότο τον Γερμανό άσο Rudolf von Eschwege. Το γερμανικό αεροσκάφος άνοιξε πυρ, τραυματίζοντας στην πρώτη του επίθεση τον Ψύχα στην κνήμη και στο αυτί και αχρηστεύοντας το πολυβόλο του ελληνικού αεροσκάφους Farman.

Σελίδα 71 3.jpg

Δημοσίευμα για το θάνατο του αεροπόρου Δ. Αργυρόπουλου

Στη δεύτερη επίθεση του γερμανικού καταδιωκτικού ο Αργυρόπουλος δέχτηκε σφαίρες στην πλάτη, ενώ ο Ψύχας δέχτηκε άλλα δύο ελαφρά τραύματα. Το αεροπλάνο τους συνετρίβη στη θάλασσα και ο Ψύχας κολυμπώντας ανάμεσα στα συντρίμμια ανέβασε τον Αργυρόπυλο σε ένα κομμάτι του φτερού που επέπλεε, μη θέλοντας να τον εγκαταλείψει. Όταν βεβαιώθηκε πως ο Αργυρόπουλος ήταν νεκρός, ο Ψύχας ξεκίνησε να κολυμπά προς τη Θάσο. Ένα βρετανικό Sopwith Schneider που πετούσε στην περιοχή εντόπισε τους δύο Έλληνες στο νερό και προσπάθησε να προσθαλασσωθεί κοντά τους, όμως λόγω της θαλασσοταραχής και του ανέμου έπαθε ζημιά και βυθίστηκε. Ο πιλότος του Schneider Ανθυποπλοίαρχος Brandon διέφυγε από το βυθυιζόμενο αεροπλάνο και μετά από επτά περίπου λεπτά διασώθηκε από περιπολούσα βανζινάκατο, η οποία περισυνέλεξε και το σώμα του άτυχου Αργυρόπουλου. Τότε δοκιμάστηκε στον Αργυρόπουλο τεχνητή αναπνοή χωρίς όμως αποτέλεσμα.

Farman HF.27
Ελληνικό HF.27 φορτωμένο με βόμβα 500 Lbs, στο Μούδρο

Ένα ελληνικό HF.27 φορτωμένο με βόμβα 500 Lbs, στο Μούδρο. (public domain)

Το βομβαρδιστικό αεροσκάφος Farman HF.27 που χρησιμοποιούσαν οι Έλληνες αεροπόροι όταν ξεκίνησαν τις επιχειρήσεις τους στον Α'ΠΠ. Διακρίνεται το κινούμενο πολυβόλο στην μπροστινή θέση και ο χειριστής στην πίσω θέση. (public domain)

Albatros D.III
Albatros D.III

Το γερμανικό καταδιωκτικό  Albatros D.III. Η διαφορά στη σχεδίαση σε σχέση με το βομβαρδιστικό Farman HF.27  είναι εμφανής, το γερμανικό αεροσκάφος ήταν ένα γρήγορο και ευέλικτο μονοθέσιο καταδιωκτικό υψηλών επιδόσεων. Σε αντίθεση το Farman HF.27 ήταν ένα παλαιότερης φιλοσοφίας και σχεδίασης αργό διθέσιο βομβαρδιστικό, που δεν είχε σχεδόν καμία ελπίδα σε αερομαχία ενάντια σε ένα καταδιωκτικό όπως το  Albatros D.III. (public domain)

Ο Ψύχας, δεν εντοπίσθηκε από άλλα φίλια αεροπλάνα ή τα πλοία που είχαν σταλεί για τη διάσωσή του, κολύμπησε για 4 ½ ώρες διανύοντας απόσταση 2,5 μίλια μέχρι τη Θάσο, και κοντά στις ακτές της διασώθηκε τελικά από ένα ελληνικό ιστιοφόρο. Με την άφιξή του στη Θάσο οι Έλληνες και Άγγλοι συνάδελφοί του, αλλά και οι χωρικοί της Θάσου τον υποδέχτηκαν με ενθουσιασμό και τον μετέφεραν στο νοσοκομείο. Ο Ψύχας, δεν είχε τραυματιστεί σοβαρά και παρά την περιπέτειά του στη θάλασσα και την απώλεια του συμπολεμιστή του Τάκη Αργυρόπουλου, την επόμενη μέρα παρουσιάστηκε κανονικά στη Μονάδα του και εκτέλεσε ελαφρά υπηρεσία. Το σώμα του Αργυρόπουλου είχε στο μεταξύ ανευρεθεί από βρετανικά πλοία, που είχαν διασώσει και το πλήρωμα του Sopwith Schneider, και η κηδεία του έγινε στη Θάσο την επόμενη μέρα, παρουσία του ελληνικού πληθυσμού του νησιού και των Ελλήνων και Άγγλων Αεροπόρων. Στην από 11-6-1917 (29-5-1917 με το παλαιό ημερολόγιο) έκθεσή του για το συμβάν ο Πλοίαρχος F.R. Scarlett, διοικητής του συμμαχικού Στόλου Ανατολικής Μεσογείου, αναφέρει για τον Ψύχα ότι οι ενέργειές του κατά την αποστολή της 5 Ιουνίου του 1917, αποτελούν κατόρθωμα ανδρείας και καρτερίας, γιατί ενώ βρισκόταν σε μειονεκτική θέση διατήρησε την ψυχραιμία του και επιχείρησε να υπερασπισθεί το αεροπλάνο του κάνοντας ό,τι ήταν δυνατόν, ενώ πέφτοντας στη θάλασσα δεν εγκατέλειψε τον συμπολεμιστή του Σημαιοφόρο Αργυρόπουλο, μέχρι να βεβαιωθεί ότι ήταν νεκρός

Έγγραφο του Υπουργού των Ναυτικών Ναυάρχου Κουντουριώτη της 22-6-1917 (9-6-1917 με το παλαιό ημερολόγιο), με το οποίο διαβιβάζει στον Πρωθυπουργό Ελ. Βενιζέλο την έκθεση του Βρετανού Πλοιάρχου F.R. Scarlett 11-7-1917 (29-5-1917 με το παλαιό ημερολόγιο), για την κατάρριψη και το θάνατο του Αργυρόπουλου.
Οι τρεις σελίδες της αναλυτικής έκθεση του Βρετανού διοικητή του συμμαχικού Στόλου Ανατολικής Μεσογείου Πλοιάρχου F.R. Scarlett 11-7-1917 (29-5-1917 με το παλαιό ημερολόγιο), για την αερομαχία, την κατάρριψη του Τάκη Αργυρόπουλου και τη διάσωση του Παντελή Ψύχα. Σελίδα 2
Οι τρεις σελίδες της αναλυτικής έκθεση του Βρετανού διοικητή του συμμαχικού Στόλου Ανατολικής Μεσογείου Πλοιάρχου F.R. Scarlett 11-7-1917 (29-5-1917 με το παλαιό ημερολόγιο), για την αερομαχία, την κατάρριψη του Τάκη Αργυρόπουλου και τη διάσωση του Παντελή Ψύχα - Σελίδα 1
Οι τρεις σελίδες της αναλυτικής έκθεση του Βρετανού διοικητή του συμμαχικού Στόλου Ανατολικής Μεσογείου Πλοιάρχου F.R. Scarlett 11-7-1917 (29-5-1917 με το παλαιό ημερολόγιο), για την αερομαχία, την κατάρριψη του Τάκη Αργυρόπουλου και τη διάσωση του Παντελή Ψύχα. Σελίδα 3

Το έγγραφο του Υπουργού των Ναυτικών Ναυάρχου Κουντουριώτη της 22-6-1917 (9-6-1917 με το παλαιό ημερολόγιο), με το οποίο διαβιβάζει στον Πρωθυπουργό Ελ. Βενιζέλο την έκθεση του διοικητή του συμμαχικού Στόλου Ανατολικής Μεσογείου Πλοιάρχου F.R. Scarlett 11-6-1917 (29-5-1917 με το παλαιό ημερολόγιο), για την αερομαχία, την κατάρριψη του Τάκη Αργυρόπουλου και τη διάσωση του Παντελή Ψύχα, και οι τρεις σελίδες της αναλυτικής έκθεσης. (αρχείο Πέτρου Κασσάρα και Ιστολόγιο Αλέξανδρου Αργυρόπουλου

neopenteliotis.blogspot.com/2020/10/blog-post.html)

Ο Γερμανός άσος Rudolf von Eschwege
Ο Γερμανός άσος  Rudolph von Eschwege

Ο Γερμανός άσος  Rudolph von Eschwege. (public domain)

Αποκαλούμενος «Κόκκινος Βαρώνος των Βαλκανίων» και «Αετός του Αιγαίου» ο Rudolf von Eschwege, γεννήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου του 1895 και όταν ξεκίνησε ο Α΄ΠΠ ήταν μόλις 19 ετών. Μετά την κατάρριψη των Αργυρόπουλου – Ψύχα, στις αρχές Οκτωβρίου του 1917, στα 22 του έτη, είχε ήδη 16 επιβεβαιωμένες καταρρίψεις, ενώ  μέχρι το θάνατό του είχε 20 επιβεβαιωμένες και έξι ανεπιβεβαίωτες καταρρίψεις. Το μήνα αυτό συνέχισε τη δράση του εναντίον των Βρετανικών αερόστατων παρατήρησης στην περιοχή του Μακεδονικού μετώπου, καταστρέφοντας δύο από αυτά τον Οκτώβριο και το Νοέμβριο, καθώς και ένα βρετανικό Sopwith 1 1/2 Strutter που επιχείρησε να τον αποτρέψει. Αυτή του την τακτική θέλησαν να εκμεταλλευτούν οι Βρετανοί στήνοντάς του μια θανάσιμη παγίδα.

Στις 21 Νοεμβρίου του 1917 ο Eschwege ξεκίνησε την επίθεσή του σε ένα δέσμιο βρετανικό αερόστατο που είχε ανέλθει σε ασυνήθιστα μεγάλο ύψος 2.500 ποδιών. Όταν ο Eschwege το «γάζωσε» με τα πυροβόλα του, το αερόστατο εξερράγη καταστρέφοντας μαζί και το αεροσκάφος του. Το αερόστατο αυτό ήταν μια θανάσιμη ενέδρα των Βρετανών ειδικά φτιαγμένη για τον Eschwege, είχε ψεύτικο παρατηρητή και ήταν φορτωμένο με 500 λίβρες εκρηκτικών.

Το μνημείο που έχτισαν οι Βουλγαρικές κατοχικές αρχές στη Δράμα προς τιμή του Rudolph von Eschwege

Το μνημείο που έχτισαν οι Βουλγαρικές κατοχικές αρχές στη Δράμα προς τιμή του Rudolph von Eschwege. (public domain)

Οι Βρετανοί έθαψαν τον Γερμανό άσο με πλήρεις στρατιωτικές τιμές, έξι Άγγλοι αεροπόροι μετέφεραν το φέρετρό του στην τελετή. Τις επόμενες μέρες οι Βρετανοί ενημέρωσαν τις γερμανοβουλγαρικές αρχές για το θάνατό του και έριξαν στην πλευρά τους δέμα με τα προσωπικά του αντικείμενα και μια φωτογραφία από την κηδεία του. Οι Γερμανοί ανταπέδωσαν ρίχνοντας ένα δέμα στη μεριά των συμμάχων με μια σημαία και ένα στεφάνι για τον τάφο του Eschwege. Στη συνέχεια οι Βουλγαρικές κατοχικές αρχές έχτισαν ένα μνημείο στη Δράμα προς τιμή του Rudolph von Eschwege.

Επίλογος

Ο Τάκης Αργυρόπουλος, ο γενναίος Έλληνας αεροπόρος, αγαπητός σε Έλληνες και Άγγλους αντιμετώπισε άφοβα μέσα στο Farman του έναν υπέρτερο εχθρό και έμεινε στην ιστορία ως ο πρώτος πεσών σε πολεμική αποστολή Έλληνας αεροπόρος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο συνάδελφός του Παντελής Ψύχας συνέχισε τη δράση του στη Ναυτική Αεροπορία συμμετέχοντας στις επιχειρήσεις της Μικράς Ασίας και ταυτόχρονα παρέμεινε ενεργός αθλητής κολυμβητής και συμμετείχε στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1920 στην Αμβέρσα του Βελγίου αλλά και σε μεγαλύτερη ηλικία μετά τη μικρασιατική εκστρατεία, στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1924 στο Παρίσι. Στα στοιχεία της έκδοσης του Μουσείου Ιστορίας ΠΑ, για το ιπτάμενο προσωπικό 1912-1946, για τον Παντελή Ψύχα αναφέρεται ότι αποστρατεύθηκε επισήμως από την ενιαία πια Πολεμική Αεροπορία το 1946, ως Αντισμήναρχος.

Πηγές:

  • Ιστορία της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας Τόμος Α΄, 1980

  • «Ιστορικό Λεύκωμα Πολεμικής Αεροπορίας Πέτρου Κασσάρα ε.α. Ταξιάρχου Πολεμικής Αεροπορίας» , αυτοέκδοση, Αθήνα 2023 (διαθέσιμο στο www.blurb.fr/b/11796889)

  • «Από τα πελάγη… στους αιθέρες. Το χρονικό της Ναυτικής Αεροπορίας  1913 - 1941 - From the seas… to the skies. The Naval Air Force Chronicle 1913 – 1941» Ιωάννη Παλούμπη, Αντιναυάρχου Π.Ν. ε.α.,έκδοση του Ναυτικού Μουσείου Ελλάδας, 2009

  • Υπηρεσιακή έκδοση Αεροπορική Επιθεώρηση Τεύχος 115 Απρίλιος 2019 www.haf.gr/news/publications/aeroporiki-epitheorisi/ae115/

  • «Η Πορεία Προς την Ενιαία Πολεμική Αεροπορία - Παραγωγή Ιπτάμενου Προσωπικού 1912 – 1946», Μουσείο Ιστορίας Π.Α., 2010

  • Η σελίδα Δημήτριου Αργυρόπουλου στον ιστότοπο του Πανελλήνιου Συλλόγου Οικογενειών Πεσόντων Αεροπόρων (ΠΑΣΟΙΠΑ) www.pasoipa.org.gr/lefkoma/pilot_details/?id=37

  • Ιστολόγιο Αλέξανδρου Αργυρόπουλου, απογόνου του αεροπόρου Τάκη Αργυρόπουλου   neopenteliotis.blogspot.com/2020/10/blog-post.html

  • Ιστότοπος Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας πληροφορίες για τη Ναυτική Αεροπορία κατά τον Α΄ΠΠ www.haf.gr/history/haf-history/1914-1918/

  • Ψηφιακό αρχείο περιοδικών και εφημερίδων Βουλής των Ελλήνων library.parliament.gr/Ψηφιακή-Βιβλιοθήκη/Εφημερίδες-και-Περιοδικά/

  • Ντοκιμαντέρ για τη δράση των Ελλήνων αεροπόρων στον Α΄ΠΠ «The Knights of the Aegean Sea - Documentary | English Subtitles» www.youtube.com/watch?​

Δημοσίευμα της εφημερίδας «ΕΣΤΙΑ» της 27-07-1917 για τον «Fearless Aviator» Αριστείδη Μωραϊτίνη, την αποστολή βομβαρδισμού των Ελλήνων αεροπόρων στο Τσανάκ Καλέ,το θάνατο του Αργυρόπουλου και σην ηρωική πράξη του Ψύχα.

Δημοσίευμα της εφημερίδας «ΕΣΤΙΑ» της 27-07-1917 για τον «Fearless Aviator» Αριστείδη Μωραϊτίνη, την αποστολή βομβαρδισμού των Ελλήνων αεροπόρων στο Τσανάκ Καλέ,το θάνατο του Αργυρόπουλου και σην ηρωική πράξη του Ψύχα. (Αρχείο Βουλής των Ελλήνων)

bottom of page